Sosyoloji arşivleri - Sosyohendis

Tem302023 by sosyohendisNo Comments

Ziya Gökalp ve Sosyoloji

Sosyoloji

Türk sosyolojisinin önemli figürlerinden biri olan Ziya Gökalp, Türk modernleşmesinin ve toplumun dönüşümünün anlamlandırılmasında kilit bir rol oynamıştır. Kendisi, sosyoloji alanına yaptığı katkılar ve fikirleriyle Türk düşünce hayatında özel bir yere sahiptir. Bu makalede, Ziya Gökalp'in sosyolojiye ve Türk toplumuna olan etkilerini inceleyeceğiz. Ziya Gökalp Kimdir? Ziya Gökalp, 23 Mart 1876 tarihinde Diyarbakır'da doğmuştur. Eğitimine İstanbul'da başlayan Gökalp, zamanla sosyoloji ve felsefe alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır. Onun fikirleri, Türk modernleşmesi sürecinde etkili olmuş ve toplumun dönüşümünde önemli ipuçları sunmuştur. Gökalp'in sosyolojik düşüncesinin temelinde, toplumun bir organizma olduğu fikri bulunmaktadır. Ona göre, toplumda bireyler arasında b...

Nis232021 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

Tarihsel ve Sosyolojik Açıdan Ad Koyma

Sosyoloji

Kişilere ad koyma kültürlerin önem verdiği konulardan biridir. Kültürün ve geçmişin geleceğe aktarılmasını sağlayan aracılar arasında görülür. Toplum tarihine bakıldığında bir ritüele bağlı olarak gelenekleşmiş bir eylem olarak karşımıza çıkıyor. Sonuç olarak tarihsel ve sosyolojik açıdan ad koyma, toplumların üzerinde önemli etkiler olduğunu gösteren başka bir olgu. Bir ulusun ad hazinesi, onun geçmişteki ve bugünki zihinsel-ruhsal durumunun anlatımıdırAdolf Bach Bu yazıda daha çok Anadolu ve Orta Asya coğrafyasında ad koyma geleneğinin tarihsel sürecini inceleyeceğim. Ardından günümüzden birkaç örnekle sosyolojik açıdan incelemeye çalışacağım. İslamiyet Öncesi Orta Asya Topluluklarında Ad Koyma Dede Korkut hikayelerinde şöyle bir cümle geçer: "Bir oğlan baş kesmese kan dökme...

Oca82021 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

‘Sosyolojik Düşünmek’ Kitabı Üzerine 2. Bölüm: Özgürlük ve Bağımlılık

Sosyoloji

Benim bugünkü özgürlüğüm dünkü özgürlüğüm tarafından sınırlanmıştır; ben geçmişteki eylemlerim tarafından "belirlenmiş", yani şimdiki özgürlüğüm açısından kısıtlanmış olurumZygmunt Bauman - Sosyolojik Düşünmek Özgürlük ile bağımlılık arasında doğumdan ölüme, tüm hayat boyunca bir kavga vardır. İnsan bağımlılıklarla karşılaştığında özgürlüğü ister, özgürlüğe doğru adım atar. Bunu yaparken eski bağımlılıktan kurtulurken yeni bir özgürlük formuna sahip olur. Aslında bu özgürlük formunun içinde yeni bir bağımlılık vardır. Bağımlılıktan özgürlüğe, özgürlükten bağımlılığa süre gelen bir döngü vardır. Bu durum toplumlar için de geçerlidir. Mutlak Özgürlük Mümkün mü? Özgürlük bireyin bir şeyi seçebileceğini ve bir şeye karar verebileceğini, seçimlerini ve kararlarını kendi iradesiyle ger...

Oca42021 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

Modernite ile Gelen Risk Toplumu Kavramı ve Sonrası

Sosyoloji

Dünya tarihi ne garip, bir yerde bir olay yaşanıyor, mekanla beraber mekanı aşıp hatta zamanı da aşıp başka mekanları ve zamanı etkileyebiliyor; hatta mekanları ortadan kaldırabiliyor, devletler yıkıyor, çağ açıyor çağ kapatıyor. Modernite de bu şekilde ortaya çıkan bir sistem. Avrupa'da başlayan ekonomik ve siyasi değişim, bu kavramın ortaya çıkmasına neden oluyor. 20. yüzyıla geldiğimizde ise modernite ile gelen risk toplumu kavramı üzerine konuşuyor. Bir yerde modernite inşa edilmeye başlıyorsa bu duruma sosyoloji ne diyor, inşa sürecinde oluşan risk toplumu nasıl oluşuyor, risk toplumu nedir gibi sorulara cevap arayacağız. Sosyolojinin Tarihsel Süreci Sosyoloji ilk defa 1838 yılında Auguste Comte tarafından socius ile logos kelimelerinin birleştirilmesiyle ortaya atıldı. Her ne ...

Ara302020 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

Tarihsel Sosyoloji Nedir?

Sosyoloji

Tarihsel sosyoloji, geleneksel sosyolojiye tepki olarak ortaya çıkmıştır. Aslında sosyoloji, Avrupa'da başlayan aydınlanma hareketlerine bağlı olarak ortaya çıkmasından dolayı sosyolojinin geleneksel yapıları sorgulama, toplumun karşısındaki erkleri eleştirme üzerinden var olması açısından ilginç bir durum olarak karşımızda bulunuyor. Bununla birlikte tepkiye tepki olarak meydana gelen tarihsel sosyoloji, sosyoloji biliminin Amerika'ya 19.yy'da ithal edilmesi sonrası gündeme geldi. Çünkü Amerika'da gelişmeye başlayan sosyoloji bilimi, tarihten kopuk bir şekilde sadece Amerikan toplumunun sorunlarına odaklanmış olarak gelişiyor. 20.yy'a geldiğimizde sorunları derinlemesine anlamak yerine tanımlama yolunu tercih etmesi, sosyolojiyi farklı bir noktaya getirdi. İlerleyen aşamada sosyolojiy...

Ara272020 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

Ziya Gökalp’in Sosyolojik Açıdan Düşünce Hayatı

Sosyoloji

Türk düşünce ve siyasi yapısı, Osmanlı Devleti’nin ilk defa toprak kaybını yaşadığı Karlofça Antlaşması’yla şekillenmeye başladı ve 2. Abdulhamid döneminde yoğunlaşarak günümüze kadar geldi. Bu açıdan sosyoloji, Türkiye'de hiç de küçümsenemeyecek bir tarihe sahip. XIX. yüzyılın son on yıllarından itibaren Osmanlı aydınlarının Avrupalı sosyologların eserlerini okudukları, onların eserlerini ve düşüncelerini çeşitli gazete ve dergilerde tanıttıkları, Avrupalı sosyal bilimcilerden çeviriler yaptıkları biliniyor. İlk dönemdeki bu çalışmalardan, sadece “okumak”la sınırlı kaldığı, Batılı sosyologlardan haberdar olduğu anlaşılıyor. Bunu takip eden süreçte, Avrupa sosyologlarının ve felsefecilerinin “okur”u olmaktan öteye geçerek memleket meselelerinin çözümünde kullanılmaya başlamasının tarihini...

Kas52020 by Abdulkadir BinbaşıoğluNo Comments

Neden Sosyoloji?

Sosyoloji

Tamamen anladığımızı düşündüğümüz şey daha önce dikkatimizden kaçan yeni soru işaretleri demektir.Zygmunt Bauman Giriş Sosyoloji, insanlığın toplum olarak var olduğu günden beri konuşulan, tartışılan, belki de uygulanan bir bilim dalı olmasıyla birlikte akademik olarak bir kürsü kurulmasına karar verilmesi 19. yy'ları buluyor. Bundan önce toplumlarda değişimlerin daha da hızlanmasıyla bir zorunluluk haline gelen sosyoloji, gündelik hayat içerisinde toplumsal anlamda karşılaşılan sorunlara çözüm sunabilen, yönlendirebilen bir alan haline geldiği görülüyor. Teknolojiden sağlığa, devletler arası ticaretten pazardaki alışverişe kadar kadar hayatın her ünitesinde başvurulması gereken bir alan olarak karşımıza çıkıyor. Bu açıdan "sosyolojik düşünmek" gerek bireysel hayatın topluma bakan y...