Her hizmet koşullarını güncellediği dönemde gündeme gelen Whatsapp, yeni bir hizmet koşulları ve gizlilik ilkesi ile karşımızda. Whatsapp kullanıcıları 2021 yılı Ocak ayı itibariyle uygulamalarında yeni bir güncelleme ile karşılaştılar ve kimisi bilerek veya bilmeden onayladı, kimisi de Şimdi Değil deyip biraz beklemeyi tercih etti. Zira, Whatsapp, kullanıcıların Hizmet Koşullarını 8 Şubat 2021 tarihine kadar onaylaması gerektiğini, onaylamayan kullanıcıların Whatsapp uygulamasını kullanamayacağını belirtiyor.
Konu Twitter’da gündeme geldi. Genel itibariyle Whatsapp’ın kullanıcılara ait mesajları, konum bilgileri, cihaz özellikleri gibi kullanıcı verilerini Facebook şirketleri paylaşacağını bu açıdan Telegram ve Signal gibi daha esnek ve kullanıcı taraflı gizlilik özelliği olan uygulamaları tercih edilmesi belirtiliyor. Peki, 8 Şubat 2021 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan Whatsapp Hizmet Koşulları ve Gizlilik İlkesi’nde neler var, denildiği gibi Whatsapp mesjları okuyor mu, Whatsapp verileri kiminle paylaşıyor? Gelin bu sorulara cevap bulalım.
Whatsapp Hangi Verileri Topluyor?
Whatsapp, kullanıcıların uygulama üzerinden izin verdiği konum, cihaz bilgileri, uygulama kullanım bilgileri, fotoğraf çekme, video kaydetme, dosyalara erişme, ses kaydetme, hesaba ait bilgiler gibi verileri topluyor.
Whatsapp, hem uygulamasını daha iyi hale getirmek hem de kullanıcılarına daha kaliteli hizmet vermek için buna benzer veriler topluyor. Bunların bazıları izin verilmediğinde uygulamanın çalışmadığı, verilmesi zorunlu izinler olduğu gibi bazıları da kullanıcıya bırakılmış izinlerdir. Kullanıcıya bırakılmış izinleri kullanıcılar aktif etmeyebilir fakat aktif etmediğinde o izne bağlı Whatsapp özelliği çalışmayacaktır. Whatsapp hangi verileri topluyor diye soracak olursak genel itibariyle şu şekilde sıralayabiliriz.
- Cep telefonu numarası
- Uygulama yükleme tarihi
- Son görülme saati
- Uygulamaya erişim zamanı
- Konum
- Cihazdaki dosya erişimi
- Kamera
- Mikrofon
- Mesajlar (*Detaylı bilgi için Whatsapp mesajları görüyor mu? Başlığına bakınız)
- Operatör üzerinden aldığınız ve gönderdiğiniz SMS’ler
- Rehberinizdeki bağlantılar
Tüm bu ve burada yazmayan diğer izinlerin bazılarını uygulamanın ayarlarından ve cihaz izin yöneticisinden yönetebiliyorsunuz. Gerekirse izni kaldırabilirsiniz. Örneğin, kamera iznini kapatabilirsiniz. Bu durumda Whatsapp üzerinden mesaj gönderirken kamera açıp fotoğraf çekme özelliğini kullanamazsınız.
Whatsapp Mesajları Okuyor mu?
Whatsapp Gizlilik İlkesi sayfasında belirttiğine göre, Whatsapp üzerinden yapılan tüm veri iletimi uçtan uca şifrelenmektedir. Buna mesajlar da dahil. Bu açıdan, gönderdiğiniz bir mesajı Whatsapp dahil üçüncü taraflar tarafından kesinlikle görülmediğini, okunmadığını taahhüt etmiş.
Uçtan uca şifreleme, bizim tarafımızdan ve üçüncü taraflarca okumasını önlemek amacıyla, mesajlarınızın şifrelenmesi anlamına gelir.
WhatsApp Gizlilik İlkesi (4 Ocak 2021)
Bununla birlikte 8 Şubat 2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan Gizlilik İlkesi’ne göre Whatsapp Bussiness uygulaması kullanan işletme hesaplarının bağlı olduğu bazı uygulamaların mesajlarınızı okuyabileceğini belirtiyor. Mesajları okuyabilecek olan uygulamalar, analiz ve raporlama yapan Facebook şirketleri ile çalışan uygulamalar olduğunu belirtiliyor. Yani, bir işletme hesabı satışlarını artırmak için reklam, pazarlama gibi raporlar elde etmek için Facebook bünyesindeki uygulamalara mesajlarını okuması için izin verebilir. Bu da bu işletme hesabına gönderilen tüm mesajların okunabileceği anlamına geliyor. Bu yüzden Whatsapp kullanıcılardan güncellenen koşulları onaylamasını istiyor.
Bazı işletmeler, mesajları güvenli bir şekilde depolaması ve müşterilere yanıt vermesi için WhatsApp’ın ana şirketi olan Facebook ile çalışmayı seçebilirler. Facebook gördüğünüz reklamlara bilgi sağlamak için mesajlarınızı otomatik olarak kullanmaz. Ancak işletmeler, aldıkları sohbetleri kendi pazarlama amaçları doğrultusunda kullanabilirler ve bu amaçlar arasında Facebook’ta reklam yayınlamak da bulunabilir.
Whatsapp > Uçtan uca şifreleme hakkında
Whatsapp mesaj iletiminin çalışma prensibi
Bunun yanında, Whatsapp mesaj iletiminin çalışma prensibini şu şekilde anlatıyor: Gönderilen mesaj karşı tarafa teslim edilesiye kadar Whatsapp tarafından şifreli bir şekilde saklanıyor. Yani mesaj karşı tarafa teslim edilesiye kadar Whatsapp’ın sunucularında depolanıyor. Teslim edildikten sonra sunuculardan siliniyor. Tüm gönderilen ve iletilen mesajların sadece kullanıcının cihazında depolandığını bunun dışında herhangi bir yerde depolanmadığını belirtiyor. Karşı tarafa teslim edilmeyen mesajların ise 30 gün boyunca Whatsapp tarafından depolanıyor, 30 gün içerisinde teslim edilemezse siliniyor. Ayrıca çok sık iletilen medyalar da geçici bir süreliğine şifreli olarak depolanıyor.
Sonuç olarak, Whatsapp mesajları sadece bazı işletme hesaplarına bağlı Facebook şirketlerinin, o işletmelere gönderilen Whatsapp mesajlarını okuyabileceğini bunun dışında hiçbir şekilde kullanıcıların mesajlarını okumadığını, görmediğini Hizmet Koşulları ve Gizlilik İlkesinde belirtiyor. Tabi ki burada gerçekliği tam tespit edilememiş, gerçek de olabilir bir takım iddialar mevcut. Ama bu iddiaları kanıtlayabilecek elimizde kesin bir kanıt yok. Kanıt diye sunulanlar incelendiğinde cihaz üzerinden verilmiş izinlerden kaynaklı olduğu görülüyor. Mesela SMS okuma izni verilmiş bir Whatsapp uygulamasının her şekilde operatör üzerinden aldığınız ve gönderdiğiniz tüm mesajları okuyabileceğini unutmamak gerekir. Bununla birlikte uçtan uca şifrelenen mesajların şifresini açan anahtarlar sadece cihazda kaydedilmekte olduğunu ilgili dokümanda Whatsapp açıkça belirtmiş. Eğer Whatsapp uygulamasına dosya erişimi verildiyse bu anahtarlara erişebilir mi, bu konuda tam bir bilgi bulunmamakta.
Bu konular, komplo teorisi seviyesinde olduğu için gerçekliği bulunsa bile bağlamında koparılarak sunulması felsefe boyutunu aşıyor ve soru soruyu doğuruyor. Dipsiz bir kuyuda yolculuğa sürüklüyor. Onun için mevcut yazılanlar üzerinden değerlendirmenin akıl sağlığı için daha uygun olacağını düşünüyorum. Bunun yerine endişeye kapılmamak için uygulamayı kullanmayı bırakmak da başka bir çözüm olabilir.
Whatsapp Verileri Kiminle Paylaşıyor?
Whatsapp verileri kiminle paylaşıyor sorusunu Hizmet Koşulları’nda cevaplamış. Buna göre, Whatsapp uygulaması aracılığıyla topladığı tüm verileri; Facebook şirketine bağlı firmalarla ve yedekleme yapan Android kullanıcıların Google Drive, Apple kullanıcıların iCloud ile paylaşıyor. Verilerin paylaşıldığı Facebook şirket ürünleri şu şekilde:
- Messenger
- Instagram ve uygulamaları
- Portal markalı cihazlar
- Oculus ürünleri
- Spark AR Studio
- Audience Network
- NPE Team
- Facebook Ireland Limited
- CrowdTangle
Facebook Yaptığı Değişiklikle Ne Hedefliyor?
Facebook, ilk piyasaya çıktığında hedefi, insanlar arasında arkadaşlık seviyesinde bir iletişim kurulmasını, irtibatların devamını sağlamak ve bu şekilde networkler oluşturmaktı. Daha sonra iletişimdeki dönüşümler, dünyadaki sosyo-ekonomik değişimler, siyasi hareketlilikler Facebook’u bugüne getirdi ve karşımızda Facebook, Whatsapp, Instagram uygulamaları ile bir veri dünyası bulunuyor. Kullanıcı deneyimini ve yönelimini iyi analiz etmiş bir platform topluluğu görüyoruz. Bu aşamada, kullanıcıları kendi uygulamalarında ne kadar uzun tutabilirim sorusuna cevap arayan bir Facebook olduğunu söyleyebilirim. Mobil cihazı eline alan kullanıcı, elinden bırakasıya kadar sadece Facebook çatısı altında dolaşacak şekilde güncellemeler ve geliştirmeler yapıyor.
Önümüzdeki yıllarda alışverişten iletişime, sağlıktan finansal işlemlere kadar tüm mobil cihaz deneyimini tek bir platformda sunabilen bir uygulama olarak karşımıza çıkması olası bir durum. Bu açıdan, Whatsapp’ı terk ediyoruz söylemlerinin uzun vadede doğru olmadığını düşünüyorum. Her ne kadar bugün Whatsapp uygulamasına silen bir kullanıcı Facebook kullanmaya devam ediyorsa, bir yerde isteyerek ya da istemeyerek Whatsapp’ı kullanmak zorunda kalacak. Facebook ile Instagram mesaj uygulaması birleşti ve yakında Whatsapp da birleşecek. Gelinen noktada kullanıcı mesaj göndermek istediğinde Whatsapp kurmasa da Facebook üzerinden gönderdiği herhangi bir mesaj ile Whatsapp veritabanına dahil olacak. Bunun için Whatsapp kullanmak istemeyen için Facebook ve ürünlerinden çıkış yapmak, kullanmayı bırakmak daha mantıklı olacaktır. Mesajlaşmak için bunun yerine pazarlama, reklam kaygıları olmayan Telegram, Signal gibi mesajlaşma platformlarını tercih edebilirler. Ama diğer uygulamalar için bir şey öneremiyorum.
[…] bu noktada WhatsApp gibi yabancı sosyal medya kuruluşlarından Türkiye’de temsilci bulundurmasını isterken, […]